در آستانه فرارسیدن سال نو كه ما در ایران به آن نوروز نام نهادهایم و با شیوههای ویژه مردمی پاس میداریم و جشن میگیریم نگارنده میخواهد نگاهی از سر شتاب بر این رسم كهن اندازد و با بهره جستن از كوش و تلاشهای دیگر عزیزان كه در این عرصه ذوق آزمایی كردهاند و این رسم كهن را در گذرگاه تاریخ به بررسی نشستهاند، برای بررسی این جشن كهن ذوقآزمایی كند و با پاسداشت زحمتهای دیگر اهالی قلم سطرهایی چند دربارة این جشن بنگارد.علی بلوكباشی پژوهشگر توانمند ایرانی در آغاز كتاب خود با نام «نوروز جشن نوزایی آفرینش» چنین مینگارد: «وابستگی انسان به طبیعت بیشتر به سبب نقش و تأثیر طبیعت در زندگی اجتماعی و اقتصادی اوست. هریك از فصلهای سال نقش و اثری خاص در شكلگیری و شكل دادن فعالیتهای مردم در جامعه دارد. مثلاً زمستان سرد و پربرف و باران برای مردم جامعههای كشاورز و دامدار ایران فصل توقف كارها در مزرعه و صحرا و كوه و كوهستان و ماندن و آرمیدن در خانه است. برخلاف زمستان، بهار و تابستان و اوایل پاییز فصل كار و كوشش در بیرون از خانه و كارورزی در كشتزار و كوه و دشت است. او آنگاه بر گفته خود چنین اضافه میكند «مردم كشاورز و دامپرور فصل سرما را دور از جمع و فصل بهار و گرما را با جمع و در پیوند با یكدیگر میگذرانند.»در سرزمینهایی كه تنوع آب و هوایی دارند و خاكشان مستعد كشت انواع گوناگون غلات و حبوب و پرورش گونههای گونهگون میوه است و هر كدام در فصلهای متفاوت كشت و بهرهبرداری میشوند گاهی چند نورهز یا سال نوی كشاورزی دارند. مانند سال نوی كشاورزی ایرانیان در آغاز فصل پاییز و فصل بهار.این جشنها به این معنی است كه تقسیمبندی زمان را آیینهایی معین میكنند كه ناظر بر نگهداشت و احیای ذخایر خوراكی میباشند. یعنی آیینهایی كه تداوم زندگی كل جامعه را تضمین میكنند.نوروز ایرانیان كه در آغاز فصل بهار جشن گرفته میشود پیامآور نوشدگی سال و آمدن گرما و مرگ زمستان و باززایی طبیعت و زمان خروج انسان از عالم خمودگی و پیوستن به طبیعت و شروع حیات اجتماعی دوباره در جامعه و كار دسته جمعی در بیرون از خانه و در مزرعه و باغ و بوستان است. دگرگونی طبیعت در گردش سال و نقش آن در زندگی اجتماعی و اقتصادی مردم واكنشهایی نمادین در فرهنگ رفتاری مردم پدید آورده كه مجموعهای از آیینها و آداب و رسوم به هنگام نوروز نمایان میشوند. بسیاری از رفتارهای آیینی و نمادین مربوط به نوسال و نوروز با اسطورههای اولیه در جامعههای انسانی سرزمین ایران ارتباط دارند و نشاندهنده رفتارها یا رخدادهایی هستند كه در آغاز شكلگیری آن جامعهها پدید آمده یا روی دادهاند.نوروز ایرانیان در آغاز فروردین و فصل بهار هم جشن اهورامزدا ایزد بزرگ دین مزدیسناست كه در روز اورمزد نخستین روز از نخستین ماه سال برگزار میشود و هم روز آفرینش جهان و كائنات و انسان است. نوروز به بیان ابوریحان بیرونی روز «نوزایی آفرینش» و به روایت شمسالدین محمد دمشقی روز «آفرینش نور» و روزی است كه مردم را در این «روزی نو از ماهی نو و سالی نو به آراسته و نوگردانیدن آنچه كه گذشت زمان كهنه كرده برمیانگیزاندند.» و معتقد بودند كه در نوروز مقدرات مردم برای یك سال تمام تعیین و استوار میگردد.
نظرات شما عزیزان: