تبادل
لینک هوشمند
کاربردها
برابر گزارشهای اخیر وزارت جنگ آمریکا در مجله جینس/دیفنس (اول می 1996) ، هم اکنون یکصد و سی نوع موشک کروز در سرتاسر جهان در اخیتار 75 کشور قرار دارد که در 19 کشور مختلف ساخته می‌شوند. انگیزه اصلی سیاسی و نظامی برای گسترش فزآینده موشک های کروز ، توجیه پذیری بیشتر آنهاست و در حال حاضر بیش از نیمی از سیستمهای موشکی کروز در سرتاسر دنیا در حال تکمیل و توسعه برای حملات زمینی ، پیش بینی و پیکربندی می‌شوند.
تا همین اواخر ، موشکهای کروز به عنوان
با حداکثر برد متجاوز 500 تا 600 کیلومتر تعریف می‌شدند و اما کاربرد عمومی آنها این تعریف را از دیدگاه کارشناسان نظامی و صنایع دفاعی گسترده‌تر ساخته و به گونه‌ای که طیف وسیعی از موشکها را در بر میگیرد، از جمله موشک استیکس P - 15) ss - N - 2) روسیه و کرم ابریشم چینی (CssC - 2) و اگزوست فرانسوی (MM - 38/40) و هاریون آمریکایی (RGM/UGM - 84) هر موشک کروز را می‌توان با چهار ویژگی اصلی تعریف کرد و این موشک را از نیروی باددنشی (آیرودینامیکی) در طبقات پایین جو (زیر 30 کیلومتر تا 100000 پا) استفاده می‌نمایند.
قابلیتها و عملیات انجام گرفته
موشک کروز در حین پرواز قادر به تغییر ارتفاع و مسیر بوده و این عمل را می‌تواند چند دفعه تکرار کند. موشک حاصل سر جنگی در یک پرواز یک سو با بردی متجاوز از 50 کیلومتر بسوی هدفش می‌رود. موشکهای کروز را می‌توان از طیف گسترده‌ای از سکویی با بردهای متجاوز از 50 تا 300 کیلومتر پرتاب کرد. این موشکها کوچکتر از
بوده ولی از فن شناخت هواپیما استفاده شده است.
موشکهای کروز کوچکتر و ارزانتر از
(بالستیک) بوده و بطور معمول قیمتی بین 10 تا 25 درصد هزینه یک موشک پرتابی با برد و محموله‌ای مشابه دارند و با پیدایش
برای هواپیماها و سازگاری آنها برای کاربردی موشکها از قرار معلوم موشکهای کروز در بردهایی مشابه ، دقت بهتری از موشکهای پرتابی دارند. علت و انگیزه گسترش رشد و فزآینده موشکهای کروز در سه و چهار ساله اخیر پرواز موشکهای کروز آمریکایی تاماهاوک (بی جی ام - 109) در طی جنگ خلیج فارس بسوی هدفهایشان در بغداد بود.
در جنگهای اخیر چندین طرح و نمونه موشکهای کروز علیه یکدیگر بکار رفته است و از جمله موشک استیکس روسی ( SS - N -2) توسط مصر علیه اسرائیل غاصب در سال 1346 و در سال 1350 هند علیه پاکستان بکار رفته و همچنین کپی موشکهای طرح استیکس. موشکهای پدافند سحلی (CCssC-2) با نام کرم ابریشم و (CssC-3) با نام سیرساکر و مدلهای کشتی پرتاب (Css-N-1) اسکراب براش می‌باشد و موشک (Css-N-2) سف فلار در جنگ تحمیلی هشت ساله حکومت بعثی عراق علیه ایران اسلامی بکار رفت.
ضمنا کشور عراق با همین موشکها در سال 1370 کشتیهای متحدین غربی را هدف گرفته است. آمریکا از همین نوع موشک در سال 1365 بر ضد کشور لیبی استفاده کرد و مردم بسیاری را کشت. رویدادهای چند ساله اخیر به روشنی نشانگر رشد و توسعه موشکهای کروز در کشورهایی بود که تا سال 1370 علاقه بیشتری نسبت به توسعه موشکهای پرتابی ابراز می‌داشتند.
یادآور می‌شود موشک کروز سطح به سطح بوده است، "ضمنا تعداد 44 فروند از این نوع موشکها در روزهای 13 و 14 شهریور ماه 75 از سوی نیروهای آمریکایی در خلیج فارس به اطراف شهر بغداد (مرکز نظامی عراق) شلیک گردید." تعدادی از آنها در سکوی پرتاب آتش نشده ، تعدادی نیز عمل نکرده است و شماری نیز دقت کافی نداشته است و به هر حال جان عده‌ای از مردم بی‌گناه با این موشکها گرفته شده است.
هدایت موشکهای کروز امروزی توسط کامپیوتری که در آنها قراردارد انجام می‌شود. در این کامپیوترها مدلی از زمین و پستی و بلندی‌های آن تا هدف وجود دارد و موشک کروز با استفاده از سیستم موقعیت‌یاب ماهواره‌ای (مانند جی‌پی‌اس) و با حرکت در نزدیکی زمین و تغییر مکرر ارتفاع و مسیر خود به هدف می‌رسد. ردیابی و انهدام موشکهای کروز با کلاهک اتمی به دلیل پرواز نزدیک به زمین برای سیستمهای ردیاب و
مشکل است و به این دلیل جزو
محسوب می‌شوند.
موشک کروز برای مخفی ماندن از دید سیستمهای راداری دارای دو خصوصیت است:
- سطح مقطع راداری کمی دارد که ردیابی آنرا برای سیستمهای ضد موشکی راداری مشکل می‌کند.
- بخاطر استفاده از موتور توربوفن ، حرارت کمی تابش می‌کند و در نتیجه امکان قفل حرارتی روی آن نیز کم است.
معایب
این موشک در عین داشتن تکنولوژی بالا در مقابل انواع ضعیفتری از
شکننده می‌باشد. به معنای دیگر در جنگ الکترونیکی می‌توان با ارسال پالسهای مخرب حاوی اطلاعات غلط (غیر حقیقی یا مجازی ) آن را مورد هدف قرار داد، بدین صورت که بلندیها را پست و پستیها را ارتفاع نشان داد. در این حال مسیر حرکت موشک تغییر می‌کند، اما باز می‌توان فرکانس ارسالی ماهواره را برای موشک شناسایی نمود و به آن دستورات اشتباه داد.
همچنین می‌توان آن را در بدو شلیک به کنترل خود درآورد، این امر بسیار ساده است. موشک کروز دارای دو بالچه قلاب‌دار است که به آن امکان سر خوردن و دوام بیشتر پروازی را می‌دهد، اما در صورت عبور از هدف به علت سرعت بالا و داشتن پایانه سوختی دائم سوز نمی‌تواند مسیر رفته را باز گردد، که این هم از ضعفهای آن می‌باشد.
این سامانه از سایت پرتاب در ناوها به علت سرعت در شلیک و تعدد پایانه‌های پرتابی به خوبی استفاده می‌گردد، چون ناو یک هدف متحرک است یافتن آن و هدف قرار دادنش سخت و گاهی غیر ممکن می‌باشد. از مزایای این پرتابه می‌توان به شیرجه رفتن آن بر روی هدف اشاره کرد که این امر نشان دهنده کاربرد آن در زدن اهداف ثابت همچون ساختمانها و سدها و سنگرها نام برد.
موشکهای کروز در کشورهای مختلف
- کره شمالی: این کشور نوعی موشک استیکس (کرم ابریشم) را در تیرماه 1363 با برد 160 کیلومتر آزمایش کرد. موشک نخستین ، از این خانواده است و در اوایل دهه پ350 از چین وارد کره شمالی گردید و کره شمالی در اواخر دهه 1360 فن شناخت ساخت آن را بدست آورد.
- چین: این کشور موشک (اچ- وای-ا) (سی-801- ساردین) و یا (سیss-ان-4) شبیه موشک اگزوست را در دهه 1350 توسعه داد و آن را در سال 1363 عملیاتی کرد و سپس نمونه بعدی آن موسوم به (اچ-وای-2) کمه آن (سی-802) است، با موتور توربوجت با برد 120 کیلومتر تولید نمود. این موشکهای ضد کشتی را می‌توان از زمین ، کشتی ، زیر دریایی یا هواپیما پرتاب کرد. چین تعدادی از زیردریاییهای رده رومشووهان حود را برای حمل و پرتاپ موشکهای (سی-801) از محفظه‌های خارجی سازگار کرده و همچنین عمل را برای (ی-802) توسعه داد. ضمنا برابر گزارش مجلات دفاعی دنیا از چین حاکی است که در سال 1373 توسعه نمونه بزرگتر از موشک (اچ- وای-2) با برد 180 کیلومتر در جریان است و مجددا این کشور آزمایش پروفاز یک نوع موشک کروز را با برد 600 کیلومتر به اتمام رسانده است.
- تایوان: این کشور همانند دیگر کشورها ، موشکهای هیوفنک که عمدتا تقلیدی از موشکهای دیگر آغاز شده و هیوفنک-2 شباهت کمی به موشکهای پیش داشته و در واقع بیشتر شبیه موشکهای هاریون (آرجی ام-84) آمریکایی است و اما این موشک هسیوفنک-2 دارای جوینده‌های دو منظوره فعال و فرو سرخ برای حمله نهایی و با بردی حدود 80 کیلومتر می‌باشد و ضمنا کشور تایوان نوع هیوفنک-3 را در مرحله توسعه دارد و احتمالا با برد بیش از 300 کیلومتر خواهد بود.
- هند: توسعه موشکهای کروز در هند چندین سال است که در حال بررسی بوده و برنامه‌های توسعه شامل نصب یک سر جنگی روی نمونه پرنده بدون خلبان لاکشیا است که توانایی یک موشک کروز را با بردی حدود 600 کیلومتر ارائه می‌دهد و شکور هند برنامه دیگری موسوم به کورال شامل نوع هندی موشک (اس اس-ان-2) (سان برن) برای نصب روی ناوشکن در پیش دارد و طرح دیگر هند موسوم به ساگریکا که یک موشک کروز زیردریایی یا کشتی پرتاب با برد حدود 300 کیلومتر دارد.
- پاکستان: این کشور بیشتر دارای موشکهای هاریوهن و اگزوست بوده و اخرا کشور پاکستان موشکهای کروز چینی (کرم ابریشم) و موشکهای (اچ-2) و (اچ-3) آفریقای جنوبی را به خدمت گرفته است.
روسیه: کشور روسیه برنامه‌های طراحی و توسعه چندین موشک جدید کروز را در دست اجرا دارد که برنامه‌ها عبارتند از:
- موشک کروز فراصوت آلفا با برد 600 کیلومتر.
- طرح دیگری موسوم به (3-51ام) با یک موشک دو مرحله‌ای ضد کشتی که یک مجموعه سرجنگی فراصوت جدا شونده دارد و طرحهای یاخوبت و بشسن با موتورهای رم جت با بردی تا 300 کیلومتر.
- موشک (خ-101) برای جایگزینی موشک (ا-اس-15) کنت، با برد 300 کیلومتر در دست دارد.
و ضمنا جمهوریهای اتحاد شوروی سابق بزرگترین زرادخانه موشکهای کروز را در اختیار دارند و اکثر این موشکها زیر نظر روسیه می‌باشد و اما اوکراین و روسیه سفید و قزاقستان دارای موشکهای کروز هوا پرتاب در تسلیحات نیروی هوایی خود هستند.
- فرانسه: یکی از چشم گیرترین برنامه‌های جدید با سرمایه گذاری رسمی دولتی طرح آپاچی است که رسما در آذر ماه سال 1373 اعلام شد که سه نوع از موشک کروز است و قرار شده تولید گردد و طرح آپاچی در واقع یک محفظه مربع شکل با توانایی حمل مهمات خوشه‌ای با یک سر جنگی منفرد با مجموعه هدایتی در نوک دماغه و یک موتور جت در عقب موشک است و مدل اصلی آپاچی با برد 140 کیلومتر و حمل یک محموله 520 کیلوگرمی است.
مرحله دوم و نمونه ضد تاسیات زیر بنایی آپاچی (آ-آی) بسته به میزان حمل محموله بابردی بیش از 15- تا 400 کیلومتر خواهد داشت و مرحله دوم موسوم به اسکالپ دارای بردی بیش از 400 تا 600 کیلومتر خواهد بود، موشکهای اولیه که تولید می‌شوند توسط هواپیما حمل خواهند شد و احتمال دارد بعدها برای پرتاب از کشتی یا زمین سازگار شود. 
نظرات شما عزیزان:
